Pierwsza wizyta u logopedy oraz diagnoza logopedyczna
Jak wygląda pierwsza wizyta u logopedy?
Zwykle jest tak, że pierwsza wizyta u specjalisty jest związana ze stresem przede wszystkim
u dziecka, ale także rodzica. Dziecko boi się nowej osoby, nowego, nieznanego miejsca, nie wie, co
będzie robiło. Z kolei rodzic ma obawy przed rozmową z diagnostą, nie wie, czego się spodziewać.
Boi się także samego wyniku diagnozy. Jak więc przygotować się do wizyty? Czego spodziewać się
na pierwszym spotkaniu z logopedą?
Ważne jest, aby pamiętać iż pierwsza wizyta u logopedy przebiega w bardzo życzliwej atmosferze (nie chcemy zniechęcić dziecka do dalszego działania).
Diagnoza odbywa się w obecności rodzica, dzięki czemu dziecko czuje
wsparcie bliskiej sobie osoby. Każdy etap spotkania diagnostycznego jest uzależniony od
charakteru problemu, z którym zgłasza się dziecko. W przypadku maluchów, u których mowa
rozwija się z opóźnieniem, diagnoza wygląda nieco inaczej.
Gdy dziecko wykona wszystkie zadania, logopeda przeprowadza szczegółowy wywiad
z rodzicem. Diagnosta zadaje wówczas pytania dotyczące rozwoju oraz funkcjonowania dziecka,
które są mu niezbędne do postawienia trafnej i rzetelnej diagnozy. Do takiej rozmowy warto, aby
rodzic przygotował się przed spotkaniem i na spokojnie zastanowił nad tym:
• Jaki problem dostrzegam i od kiedy?
• Czy ktoś w rodzinie również miał problemy podobne do tych, które ma moje dziecko?
• Jak moje dziecko rozwijało się od urodzenia (rozwój mowy, rozwój ruchowy, przebyte
choroby, alergie, problemy z migdałkami, problemy stomatologiczne, ortodontyczne,
karmienie, problemy ze słuchem lub wzrokiem)?
• Jeśli dziecko uczęszcza do przedszkola lub do szkoły – jak funkcjonuje w środowisku
rówieśniczym, czy ma problemy z przyswajaniem nowej wiedzy?
• Czy istnieją jakiekolwiek zachowania, które mnie niepokoją?
Ważne jest to aby rodzic był w 100% szczery w przekazywaniu informacji o jakie pyta logopeda. Jest to ważny element, ponieważ nie jesteśmy w stanie po pierwszym spotkaniu wyłapać wszystkich elementów, jakie dostrzegli rodzicie na przestrzeni całego życia dziecka. Ważne jest to aby rodzic mówił o wszystkim nawet o bardzo błahych rzeczach. Diagnosta, bazując na swej wiedzy merytorycznej oraz doświadczeniu, postara się odpowiedzieć na
wszystkie pytania. Warto pamiętać, że żadne pytanie nie jest głupie. Każdy niepokój rodzica
powinien zostać poddany analizie, a żadne pytanie nie powinno pozostać bez odpowiedzi. Po
przeprowadzeniu badania dziecka oraz wywiadu z rodzicem, logopeda podsumowuje wyniki
diagnozy i przedstawia je rodzicowi. Jeśli jest to możliwe, stara się również zarysować plan terapii
oraz przekazuje zalecenia do pracy. Może także zalecić konsultację z innym specjalistą (np.
psychologiem, pedagogiem, lekarzem).
Diagnoza logopedyczna wg G. Jastrzębowskiej to „określony sposób postępowania badawczego, którego celem jest potwierdzenie bądź wykluczenie istnienia zjawisk logopedycznych oraz przewidywanie ich tendencji rozwojowych na podstawie objawów, patogenezy i patomechanizmów”.
Czynności diagnostyczne:
I. Określenie problemu
Badania wstępne:
wywiad z dzieckiem, rodzicem i nauczycielem wychowawcą (ma na celu zgromadzenie informacji na temat pacjenta: wieku, zainteresowań, sytuacji rodzinnej, przebiegu rozwoju mowy, domniemanych przyczyn zaburzenia mowy, stanu zdrowia…);
obserwacja (zachowań werbalnych);
orientacyjne badanie mowy (przeprowadza się w trakcie rozmowy z pacjentem, zwraca się uwagę na to, czy pacjent mówi dużo i chętnie, jaki jest jego emocjonalny stosunek do mówienia, czy dziecko operuje zdaniami (prostymi, złożonymi), czy buduje poprawne wypowiedzi, czy wszystkie głoski realizuje prawidłowo, czy mówi płynnie, czy prawidłowo oddycha).
Badania uzupełniające:
badanie stanu i sprawności aparatu artykulacyjnego;
badanie funkcji połykowej i oddechowej;
orientacyjne badanie słuchu;
badanie słuchu fonematycznego;
badanie pamięci słuchowej;
badanie prozodii mowy i emisji głosu;
orientacyjne badanie lateralizacji.
II. Sformułowanie hipotez
3. Badania podstawowe:
badanie rozumienia;
badanie mówienia;
badanie czytania i pisania
4. Badania specjalistyczne (jeśli zachodzi taka potrzeba kierowanie do psychologa, pedagoga, ortodonty lub innych specjalistów).
III. Weryfikacja hipotez.
Na tym etapie ustala się program terapii, dobiera się odpowiednie metody, narzędzia i pomoce dydaktyczne).